Trong sản xuất ngô, việc tuân thủ chặt chẽ các biện pháp kỹ thuật như: giống, bón phân, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh kịp thời có vai trò quyết định tới năng suất, sản lượng. Tuy nhiên cũng có một số biện pháp đơn giản nhưng cũng làm tăng năng suất ngô rõ rệt, cụ thể như sau:
1. Tăng hiệu suất quang hợp làm tăng năng suất
- Khi trồng ngô cố gắng bố trí hàng ngô theo hướng từ đông tây để giảm bớt sự che khuất lẫn nhau, cây sẽ tận dụng tối đa ánh sáng mặt trời làm tăng hiệu suất quang hợp, vừa giảm được sâu bệnh hại.
- Tùy từng loại giống và điều kiện thâm canh cần xác định mật độ trồng thích hợp, tạo độ thông thoáng trong quần thể ruộng ngô, giúp cây nhận được nhiều ánh sáng mặt trời để tăng hiệu suất quang hợp.
2. Đặc biệt lưu ý thời điểm cây ngô từ khi mọc đến 3 lá
Ở giai đoạn mọc đến khi cây ngô được 3 lá, chiều cao thân đạt khoảng 20 cm, tuy nhiên đây chỉ là thân giả do các bẹ lá cuộn vào nhau mà thành, còn đỉnh sinh trưởng vẫn nằm dưới mặt đất. Do vậy tuyết đối không được để ruộng ngô bị ngập úng ở thời điểm này, nếu ngập úng sẽ làm cho cây bị chết rất nhanh.
3. Thụ phấn bổ sung cho ngô
Thông thường, các loại cây trồng nói chung, cây ngô nói riêng, quá trình thụ phấn đều nhờ vào tự nhiên (gió, ong, bướm...) nên có thể nói số hạt/bắp của ngô cũng phụ thuộc vào tự nhiên. Nếu điều kiện thuận lợi, cây ngô thụ phấn tốt sẽ cho năng suất cao. Tuy nhiên nếu gặp điều kiện bất lợi cho sự thụ phấn sẽ dẫn đến hiện tượng thiếu hàng, thiếu hạt hoặc "đuôi chuột" trong bắp ngô nên năng suất giảm. Việc thụ phấn bổ sung cho ngô sẽ khắc phục hiện tượng đó, cách làm như sau:
Dùng một sợi dây dài (bằng vải hoặc dây dù…) khoảng 9 - 10 m, buộc 2 đầu dây vào đầu 2 chiếc gậy dài khoảng 1,2 – 1,5 m, mỗi người cầm một chiếc gậy đã buộc dây, căng ngang vườn ngô và cùng đi lại sao cho sợi dây chạm nhẹ vào bông cờ để các bao phấn tung ra và rơi vào râu ngô phía dưới. Hoặc có thể một người dùng 2 chiếc gậy hai bên, mỗi gậy dài 2- 3 m đi dọc theo dãnh ngô và dùng gậy chạm nhẹ vào 2 hàng ngô 2 bên rãnh để phấn rơi xuống râu ngô.
Thời điểm thụ phấn bổ sung là sau khi bông cờ tung phấn được 2 - 3 ngày.
Thời gian tiến hành vào 9 - 10 giờ sáng khi ngô bắt đầu tung phấn.
4. Tập trung dinh dưỡng tối đa để nuôi hạt
Sau khi quá trình thụ phấn đã kết thúc (râu ngô đã thâm) cây vẫn phải chia sẻ một lượng dinh dưỡng để nuôi bông cờ. Vì vậy để tập trung toàn bộ dinh dưỡng vào hạt, giúp hạt ngô chắc, mẩy hơn cần tiến hành cắt bỏ toàn bộ bông cờ sau khi ngô thụ phấn xong.
Ngoài các biện pháp trên, bà con nông dân cần chú ý đến việc trồng xen ngô với các cây họ đậu, vừa có thêm thu nhập, vừa có tác dụng bồi dưỡng, cải tạo đất./.
Hoàng Đình Chinh
