VietGAP là viết tắt của cụm từ Vietnamese Good Agricultural Practices, có nghĩa là thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho các sản phẩm nông nghiệp trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành ngày 28/1/2008. Theo đó, VietGAP bao gồm những nguyên tắc, trình tự, thủ tục nhằm hướng dẫn các doanh nghiệp, hộ gia đình, HTX sản xuất, thu hoạch, sơ chế đảm bảo sản phẩm chất lượng, an toàn thực phẩm. Góp phần dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, bảo vệ môi trường, sức khỏe cho người sản xuất và người tiêu dùng.
Ông Tống Văn Dương - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho hay: Việc sản xuất nông nghiệp hướng VietGAP giúp người dân tiết kiệm được chi phí vật tư đầu vào do việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) phải đảm bảo theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng loại, đúng lúc, đúng liều lượng - nồng độ và đúng cách), chỉ được sử dụng các phân bón, thuốc BVTV nằm trong danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam. Vì thế, hạn chế được thiệt hại cho người dân do sử dụng các loại phân bón, thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng... Đối với người tiêu dùng được sử dụng những sản phẩm có chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng, đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.
Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện Than Uyên thăm mô hình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Tà Mung.
Sản xuất theo mô hình VietGAP còn tạo năng lực cạnh tranh, thúc đẩy sự sáng tạo, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình đưa sản phẩm “sạch” vào các siêu thị trong và ngoài tỉnh; thuận lợi trong tìm kiếm, mở rộng thị trường, xây dựng chuỗi liên kết giá trị bền vững với các đối tác lớn; hướng đến mục tiêu xuất khẩu. Qua đó, nâng cao giá trị kinh tế, thu nhập cho đơn vị sản xuất; tạo công ăn, việc làm ổn định cho lao động nông thôn.
Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp VietGap ở cả 3 ngành: trồng trọt, chăn nuôi, thuỷ sản. Điển hình như gia đình anh Mùa A Páo ở bản Hô Ta (xã Tà Mung, huyện Than Uyên) trồng 7.000m2 chè từ năm 2017, sau 3 năm chăm sóc, chè bắt đầu cho thu hoạch; sản lượng tăng theo từng năm. Tuy nhiên do chủ quan ít đầu tư phân bón nên năng suất chè không cao, mỗi tháng chỉ thu về được 2 triệu đồng từ bán búp chè tươi. Cuối năm 2023, được cán bộ huyện, xã tuyên truyền, vận động, gia đình anh Páo tích cực chăm sóc chè theo hướng VietGap. Kết quả năng suất, sản lượng búp chè tăng; giá trị kinh tế gấp 3 lần so với phương thức canh tác truyền thống.
Anh Páo phấn khởi chia sẻ: Chè của gia đình tôi và các nhóm hộ trong bản được công nhận đạt chuẩn VietGAP vào đầu năm 2024. Từ khi chuyển sang mô hình này, gia đình rất vui, mỗi tháng thu về hơn 11 triệu đồng (trừ chi phí). Hằng tháng, có cán bộ xã, huyện xuống thăm, hướng dẫn quy trình chăm sóc, phòng bệnh, thu hái sao cho đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, khi tham gia mô hình này, gia đình được hỗ trợ thuốc sinh học, một phần phân bón, nhất là yên tâm đầu ra ổn định, có các công ty vào liên kết bao tiêu. Để cây chè cho năng suất cao, gia đình bón thêm phân hữu cơ, đạm; tuân thủ kỹ thuật hái 1 tôm 2 lá. Nhờ có tiền từ cây chè mà gia đình mua sắm được máy cày, đầu tư xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm; mua thêm tủ lạnh để kinh doanh.
Mô hình trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP đang được nhân rộng tại huyện Tam Đường.
Hiện, toàn tỉnh có 13 cơ sở trồng trọt được chứng nhận VietGAP với tổng diện tích trên 112ha (64ha lúa, 10,5ha chè và 12,3ha rau quả các loại, 25,3ha cây ăn quả); 3 cơ sở nuôi trồng thủy sản được chứng nhận VietGAP; 2 cơ sở chăn nuôi được chứng nhận VietGAP. Tiêu biểu như: Tổ hợp tác sản xuất lúa và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo Japonica bản Ngà (xã Mường Than, huyện Than Uyên); Tổ hợp tác sản xuất Lê VietGap Nùng Nàng (huyện Tam Đường); Công ty TNHH MTV Trọng Nghĩa (huyện Tân Uyên)… Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 3 cơ sở trồng trọt được chứng nhận hữu cơ với 25,6ha (chè 23,6ha, sâm 2ha); 1 cơ sở trồng trọt được chứng nhận tiêu chuẩn RA với 125,57ha chè.
Theo đánh giá của ngành Nông nghiệp tỉnh, giá bán sản phẩm sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP cao hơn 10-20% so với sản xuất thông thường. Đặc biệt, các sản phẩm luôn có thị trường tiêu thụ lớn không chỉ ở trong tỉnh mà còn được người tiêu dùng các tỉnh, thành khác yêu thích, như: cá hồi, cá tầm, gạo séng cù, nếp Tan Pỏm, mật ong Thanh Xuân, bưởi da xanh, măng tây…
Thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục phối hợp với các huyện, thành phố tuyên truyền, vận động, tạo điều kiện thuận lợi để các hộ, tổ hợp tác, HTX, công ty nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn VietGAP; quan tâm tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật. Đồng hành cùng người dân, tổ chức trong quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân.
Ngân Khánh - Ngọc Duy
